LITERATUR IN EUROPEZE : "DAS KLAINA PRINS" - SAINT EXUPÉRY - Kapitelen 12

Kapitel 12 (Dekadua)

Kapitel Dekaduara

Das folgenie planet esis abited von un drunk. Deza vizit esis zer kurt, men deza kuiti das klaina prins in un grot melankolia:

-- Vat du makenas der? Zi sagenis bai das drunk, dat zi findis instalired in silens in front ov un koleksion ov botelien prazan i un koleksion ov botelien fol.

-- Ik trinkas, respondis das drunk, mit un aire smutne.

-- Perke du trinkas? lui demandis das klaina prins.

-- Zu fergeti, respondis das drunk.

-- Zu fergeti vat? se kuestionis das klaina prins ki alredas lui lamentis.

-- Zu fergeti dat ik abas skam, konfesis das drunk, lilun das kefala.

-- Skam ov vat? kuestionis das klaina prins ki deziris lui sukori.

-- Skam ov trinki! endis das trinker dat se klozis definitivmin in das silens.

I das klaina prins departis niumin, perpleks.

“Di grot personen esas definiitvmin zer stranj”, zi sagenis for lui proper durint das zaina voiaj.

Kapitel 13 (Dekatria)

Kapitel Dekatriara

Das katrara planet esis deta ov das man ov buziness. Deza man esis zovel okuped dat zi nor sama liftis das kefala bai das arivia ov das klaina prins.

-- Gut dien, deza lui sagenis, das vaina sigaret esas ekstinged.

-- Tria i dua makenas penta. Penta i septa dekadua. Dekadua i tria dekapenta. Gut dien. Dekapenta i septa dudikadua. Dudikadua i seksa dudikaokta. Ik non abis das timp for das relixti. Dudikaseksa i penta trikauna. Uf! Ala deza makenas pentasentuna milionen seksasent dudikadua mila i septasent trikauna.

-- Pentasent milionen ov vat?

-- Uum, du esas ankora der? Pentasent milionen ov... ik non saperas mer... Ik abas zovel verk! Ik esas serioz, mir, ik non mir amuzas mit trivialiten “! Dua i penta septa...

-- Pentasentuna milionen ov vat? repetis das klaina prins dat jame in das zaina live non abis renonsed bai un kuestion, un timp dat zi das abis plased.

Das man ov buziness liftis das kefala:

-- Efter pentika katra iaren dat ik abitas in deza planet, ik non esis disturbed mer dekat tria timpen. Das unara timp esis, abas dudikadua iaren, von un kefer ekzited Got saperas ov vo. Das makenis un xum tromator i ik makenis katra eroren in un adision. Das duara timp esis abas dekauna iaren, von un krize ov reumatism. Ik abas mankia ov ekzersize. Ik non abas timp for mir promeni. Ik esas serioz, mir. Das triara timp...ier esas! Ik sagenis donk pentasentuna milionen...

-- Milionen ov vat?

Das man ov buziness komprenis dat zi abis nixt espektia ov paxe:

-- Milionen ov deza klaina tingen dat on senas kilka timpen in das siel.

-- Mosken?

-- Men non, klaina tingen dat brilas.

-- Apikolen?

-- Men non. Klaina tingen goldened dat makenas dromi di lenien. Men ik esas serioz, mir! Ik non abas timp for dromen!

-- Aa, sternen?

-- Esas gut das. Sternen.

-- I vat du makenas mit pentasent milionen ov sternen?

-- Pentasentuna milionen seksasent dudikadua mila septasent trikauna. Ik esas serioz, ik esas presize.

-- I vat du makenas mit deza sternen?

-- Vat ik makenas?

-- Ia.

-- Nixt. Ik des posesas.

-- Du posesas di sternen?

-- Ia.

-- Men ik abas alredas sened un reks dat...

-- Di reksen non posedas. De reksas na. Esas zer diferent.

-- I for vat esas vert zu posesi sternen?

-- Esas vert for mir zu esi rix.

-- I for vat esas dir vert zu esi rix ?

-- Zu xopi altre sternen, vis elman des findas.

“Deza, sagenis for lui proper das klaina prins, rezonas un nidrig als das maina drunk”.

Iedok, zi plasis ankora mer kuestionen:

-- Kome on povas posesi sternen?

-- Ov ki esas de? replikis irited das man ov buziness

-- Ik non saperas. Ov niman.

-- Dan, de esas maina, perke ik das denkis unara.

-- Deza folstanas?

-- Sikertmin. Ven du findas un diamant dat non esas ov niman, das esas daina. Ven du findas un isla dat non esas ov niman, das esas daina. Ven du abas un idea das unara, du das patentas: das esas daina. I ik posesas di sternen, perke niman jame bevor mir non denkis ov des posesi.

-- Deza esas prava, sagenis das klaina prins. I vat du makenas mit?

-- Ik des manajas. Ik des kontas i rekontas, sagenis das man ov buziness. Esas difisila. Men ik esas un man serioz!

Das klaina prins non esis ankora satisfased.

-- Mir, vis ik posesas un kaskol, ik povas das meti in turn ov das maina neka i das trageni. Mir, vis ik posesas un flor, ik povas das kolekti i das trageni. Men du non povas kolekti di sternen.

-- Non, men ik povas des plasi in un bank.

-- Vat deza bedoitas?

-- Bedoitas dat ik skribas na un klaina papier das nomer ov di maina sternen. I efter ik klozas bai klux deza papier in un lada.

-- Esas ala?

-- Esas folstanie.

“Esas amuzant, denkis das klaina prins. Esas trop poetik. Men non esas serioz. “

Das klaina prins abis na di tingen serioz ideen zer diferent ov di ideen ov di grot personen.

-- Mir, zi sagenis ankora, ik posesas un flor dat ik vaseras ieder dien. Ik posesas tria vulkanen dat ik svegas ieder setman. Perke ik anke svegas das vulkan dat esas ekstinged. On jame non saperas. Esas utila for di maina vulkanen, i esas utila for das maina flor, dat ik des posesas. Men du non esas utila bai di daina sternen.

Das man ov buziness openis das mund men non findis nixt zu respondi, i das klaina prins departis.

“Di grot personen esas definitivmin ekstraordinar” se sagenis simplemin das klaina prins durint das zaina voiaj.

Kapitel 14 (Dekakatra)

Kapitel Dekakatrara

Das pentara planet esis zer kurioz. Esis das mer klaina ov ala. Der, on abis just plase for akomodi un lamper i un lixterman. Das klaina prins non arivis bai se ekspliki for vat esus vert, kilka part in das siel, na un planet sine doma nor populasion, un lamper i un lixterman. Iedok, zi sagenis for lui proper:

“Filaixt deza man esas absurd. Iedok, zi esas minder absurd dekat das reks, das vanitoz, das man ov buziness i das drunk. Bai das minder, das zaina arbait abas un mainung. Ven zi lixtas das zaina lamper, esas kome vis zi makenis borni un stern mer, or un flor. Ven zi ekstingas das zaina lamper, deza adormas das flor or das stern. Esas un okupasion zer bela. Esas praviemin utila perke esas bela.”

Ven zi aproxis das planet, zi salutis respektmin das lixterman.

-- Gut dien. Perke du abas just ekstinged das lamper?

-- Esas das ordine, respondis das lixterman. Gut dien.

-- Vat esas das ordine ?

-- Esas zu ekstingi das lamper. Gut nait

I zi das relixtis.

-- Men perke du abas just das relixted?

-- Esas das ordine, respondis das lixterman.

-- Ik non komprenas, sagenis das klaina prins.

-- Non abas nixt zu kompreni, sagenis das lixterman. Das ordine esas das ordine. Gut dien.

I zi ekstingis das zaina lamper.

Dan, zi kataris das zaina fase mit un xalik bai kuadraten rot.

-- Ik makenas ier un arbait teribla. In altre timpen, esis rezonabla. Ik das ekstingis in das morgen i lixtis in das nait. Ik abis das rest ov das dien zu resti i das rest ov das nait zu dormi....

-- I efter deza epok das ordine xanjis?

-- Das ordine non xanjis, sagenis das lixterman. Deza esas das dram! Das planet, iar efter iar, startis zu turni mer i mer rapid, i das ordine non xanjis.

-- Donk? Sagenis das klaina prins.

-- Donk, nau dat das makenis un turn in un minut, ik non abas un sekund mer zu resti. Ik lixtas i ik ekstingas un timp in ieder minut!

-- Deza esas insane! Di dienen in dir damoi lestas una minut!

-- Deza non esas nixt insane, sagenis das lixterman. Abas alredas un monat dat vi parlas samen mit.

-- Un monat?

-- Ia. Trika minuten. Trika dienen. Gut nait!

I zi relixtis das zaina lamper.

Das klaina prins lui regardis i zi lovis deza lixterman dat esis zovel fidel bai das ordine. Zi se rekordis ov di plasien ov sun dat lui proper gonis, in altre timpen, zu serxi, prendun das zaina stol. Zi volis elpeni das zaina frend:

-- Du saperas... ik kenderas un midel for dir repozi ven du volas...

-- Ik volas alaveg, sagenis das lixterman.

Perke on povas esi, in das sama timp, fidel i lenie.

Das klaina prins profolgenis:

-- Das daina planet esas zovel klaina dat du makenas un turn in tria stepen. Du nodigas just zu marxi zovel langsamin for dir zu resti alaveg bai das sun. Ven du volas zu resti, du marxos... I das dien lestos zovel timp als du volas.

-- Deza non mir avansas zer, sagenis das lixterman. Vat ik lovas in das live esas zu dormi.

-- Ingelukia, sagenis das klaina prins.

-- Ingelukia, sagenis das lixterman. Gut dien.

I zi ekstingis das zaina lamper.

“Deza, sagenis for lui proper das klaina prins, intertimp dat zi profolgenis mer lange das zaina voiaj, deza esus dispreted von ala di altren, von das reks, von das vanitoz, von das drunk, von das man ov buziness. Iedok, esas das sola dat non mir paresas ridikul. Esas, filaixt, perke zi se okupas ov un altre tinga dekat lui proper.”

Zi abis un soipzir ov remors i se sagenis ankora:

“Deza esas das sola mit ki ik povus makeni amikizia. Men das zaina planet esas praviemin trop klaina. On non abas plase for dua.”

Vat das klaina prins non odvazis zu konfesi esis dat zi lamentis deza planet benedikted for kauza ov, primarmin, das mila katrasent katrika plasien ov sun in ieder dudika katra stunden!

Kapitel 15 (Dekapenta)

Kapitel Dekapentara

Das seksara planet esis un planet deka timpen mer vast. Das esis abited von un vekie Master dat skribis buken enorme.

-- Regardu, ier esas un eksplorer! zi skridis ven zi oversenis das klaina prins.

Das klaina prins sitis na das tabla i soipziris un nidrig. Zi abis alredas zovel voiajed.

-- Ov vo du komas? lui sagenis das vekie Master.

-- Vat esas deza grot buk? sagenis das klaina prins. Vat du makenas ier?

-- Ik esas un geograf, sagenis das vekie Master.

-- Vat esas un geograf?

-- Esas un saj dat kenderas vo on findas di maren, di riveren, di polien, di bergen i di dezerten.

-- Deza esas zer interesin, sagenis das klaina prins. Deza esas endie un veritabla arbait! I zi skidis un regardia in turn ov lui na das planet ov das geograf. Zi non abis ankora sened un planet zovel majestoz.

-- Das esas zer bela, das vaina planet. Das abas oseanen?

-- Ik non povas saperi, sagenis das geograf.

-- Aa! (das klaina prin esis deziluded). I bergen?

-- Ik non povas saperi, sagenis das geograf.

-- I polien, i riveren i dezerten?

-- Ik anke non povas saperi, sagenis das geograf.

-- Men vu esas un geograf!

-- Deza esas ezakt, sagenis das geograf, men ik non esas eksplorer. Ik nodigas absolutmin eksploreren. Non esas das geograf ki gonas makeni das konto ov di polien, ov di riveren, ov di bergen, ov di maren, ov di oseanen i ov di dezerten. Das geograf esas trop important for spasiri. Zi non kuitas das zaina biuro. Men zi risevas di eksploreren. Zi des kuestionas, i zi uzetas noten ov di saina suveniren. I vis di suveniren ov un ov des lui paresas interesin, das geograf ordinas zu makeni un inkerisia na das moralite ov das eksplorer.

-- Deza perke?

-- Perke un eksplorer dat ligus provokus katastrofen in di buken ov geografia. I anke zo for un eksplorer dat trinkus trop.

-- Perke deza? demandis das klana prins.

-- Perke di drunken senas in doble. Dan das geograf noterus dua bergen, der vo esas sola una.

-- Ik kenderas elman, sagenis das klaina prins, dat esus un slext eksplorer.

-- Esas posibla. Donk, ven das moralite ov das eksplorer paresas gut, on makenas un inkerisia na das zaina diskoveria.

-- On gonas seni?

-- Non. Deza esas trop komplizired. Me on ekzijas evidensen ov das eksplorer. Vis se tratas, for ekzampel, ov das diskoveria ov un grot berg, on ekzijas dat zi bringas grot stenen.

Das geograf sudenmin silensis.

-- Men du, du komas ov lange! Du esas un eksplorer! Du gonas dekribi mir das daina planet!

I das geograf, abun opened das zaina registra, pointis das zaina karandax. On noteras unaramin mit karandax di raporten ov di eksploreren. On espektas, zu noteri mit tinte, dat das eksplorer abas previdi evidensen.

-- Dan? Kuestionis das geograf.

-- Oo, damoi, sagenis das klaina prins, non esas zer interesin, ala esas zer klaina. Ik abas tria vulkanen. Dua vulkanen in aktivite i un vulkan ekstinged. Men on jame non saperas.

-- On jame non saperas, sagenis das geograf.

-- Ik abas anke un flor.

-- Vi non noteras di floren, sagenas das geograf.

-- Perke! Deza esas das mer bela!

-- Perke di floren esas efemer.

-- Vat bedoitas “efemer”?

-- Di geografien, sagenis das geograf, esas di buken das mer presioz ov ala di buken. De non esas jame aut ov faxon. Okuras zer selden dat un

berg xanjas plase. Okuras zer selden dat un osean inprazanis ov das zaina akua. Vi skribas ov tingen eternel.

-- Men di vulkanen ekstinged povas vakeni, interuptis das klaina prins. Vat bedoitas “efemer”?

-- Dat di vulkanen esas ekstinged or vakened, esas das sama for uns, sagenis das geograf. Vat kontas for uns esas das berg. Das non xanjas.

-- Men vat bedoitas “efemer”, ripetis das klaina prins dat, in das zaina live, jame non abis renonsed bai un kuestia, un timp dat zi das abis plased,

-- Deza bedoitas dat “esas menased ov disparision proksim”.

-- Das maina flor esas menased ov disparision proksim?

-- Sikertmin.

“Das maina flor esas efemer”, se sagenis das klaina prins, i das abas just katra dornen zu se defendi tegen das velt! I ik das kuitis kompletmin sola damoi!

Deza esis das zaina unara moment ov remors. Men zi reuzetis das kuraj:

-- Vat du advizas mir zu goni viziti?, zi demandis

-- Das planet Erta, lui respondis das geograf. Das abas un gut reputasion...

I das klaina prins departis, denkun ov das zaina flor.

Kapitel 16 (Dekaseksa)

Kapitel Dekaseksara

Das septara planet esis donk das erta.

Das erta non esas un planet davolnie! On kontas der sent dekauna reksen (sine fergeti, esas klar, di reksien negre), septa mila geografen, noinasent mila manen ov buziness, septa milionen i midel ov drunken, triasent dekauna milionen ov vanitozen, deza bedoitas sirka ov dua bilionen ov grot personen.

For vuns gebi un idea ov di dimensionen ov das erta, ik vuns sagenos dat bevor das invension ov das elektrisite on doveris abi der, in das joint ov di seksa kontinenten, un pravie armia ov katrasent seksadekadua mila pentasent dekauna lixtermanen ov lamperen.

Sened ov un nidrig lange, deza makenis un efekt splendid. Di movminen ov deza armia esis reguled als deza ov un balet ov opera. Unaramin, komis das turn ov di lixtermanen ov lamperen ov Niu Zelandia i ov Australia. Efter, deza abun lixtered di saina lamperen, de gonis zu dormi. Dan, enteris for das saina turn in das dans di lixtermanen ov Kina i Siberia. Efter, anke deza se retiris in di kulisenen. Dan komis das turn ov das lixtermanen ov lamperen ov Rusia i ov di Indien. Efter, deza ov Afrika i ov Europa. Efter, deza ov Amerika ov das Sud. Dan, deza ov Amerika ov das Nort. I jame de non se bedragis in das saina ordine ov enteria in sena. Esis grotie.

Sola das lixterman ov das unik lamper ov das Pole Nort, i das zaina koleg ov das unik lamper ov das Pole Sud, tragenis liven ov eleteria i ov indolens: de arbaitis dua timpen in das iar.